مفهوم حجاب

حجاب در لغت به معنای مانع، پرده و پوشش آمده است. استعمال این کلمه بیشتر به معنی پرده است. این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می‎دهد که پرده، وسیله‎ی پوشش است، ولی هر پوششی حجاب نیست؛ بلکه آن پوششی حجاب نامیده می‎شود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت ‎گیرد.

ابعاد حجاب در قرآن

حجاب، به معنای پوشش اسلامی بانوان، دارای دو بُعد ایجابی و  سلبی  است.

1_ بُعد ایجابی آن، وجوب پوشش بدن؛

2_ بُعد سلبی آن، حرام بودن خودنمایی به نامحرم است.

این دو بُعد باید در کنار یکدیگر باشد تا حجاب اسلامی محقق شود؛ گاهی ممکن است بُعد اول باشد، ولی بُعد دوم نباشد، در این صورت نمی‎توان گفت که حجاب اسلامی محقق شده است.

اگر به معنای عام، هر نوع پوشش و مانع از وصول به گناه را حجاب بنامیم، حجاب می‎تواند اقسام و انواع متفاوتی داشته باشد. یک نوع آن حجاب ذهنی، فکری و روحی است؛ مثلاً اعتقاد به معارف اسلامی، مانند توحید و نبوت، از مصادیق حجاب ذهنی، فکری و روحی صحیح است که می ‎تواند از لغزش ‎ها و گناه‎ های روحی و فکری، مثل کفر و شرک جلوگیری نماید.

 مراجع عظام و عالمان اسلامی برای وجوب پوشش بانوان به قرآن، سنت پیامبر(ص)، روایات معصومان و سیره زنان مسلمان (سیره مسلمین) استناد کرده‌اند که به مواردی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

   1. برخلاف تصور عموم مردم، چادر و مقنعه قدمتي ديرينه دارد. مقنعه يا روسري، يكي از دو پوشش حضرت حوّا، همسر حضرت آدم عليه السلام است. چادر نيز از دير باز به ويژه در ايران استفاده مي شده و از لباس هاي سنّتي و باستاني زنان ايران به شمار مي آمده است.1
2. واجب بودن پوشش بيشتر زن نسبت به مرد، حكمت هاي فراواني دارد كه بر اساس تفاوت هاي دقيق و عادلانه جسمي و روحي اين دو جنس استوار است و از اساس در راستاي حفظ عفاف و پاكي جامعه اسلامي، محافظت از ارزش، امنيت، سلامت و حقوق شخصي زن بوده و در درجه اول به نفع خود اوست.
3. مقنعه و روسري كه زنان ايراني از آن استفاده مي كنند، ريشه مذهبي دارد و البته پيش از اسلام نيز در ميان زنان جزيرة العرب معمول بوده است. خداوند تعالي در آيه 31 سوره مبارك نور، با تبيين حدود پوشش زن، كيفيت پوششي آن را تصحيح فرمود.
بر اساس اين آيه شريف و با توجّه به كلمات مفسّران و احاديث معصومان عليهم السلام، مقنعه پوششي است كه زن براي پوشانيدن سر، مو، گردن و سينه از آن استفاده مي كند. كاركرد اين پوشش، پنهان ساختن قسمتي از زيبايي و جاذبه هاي زن از نگاه مردان نامحرم و به منظور پيش گيري از تحريك مردان و حفظ امنيت و آرامش زنان است. تبادر ذهني زنان عرب از واژه خِمار، مقنعه با رنگ مشكي بوده است. بر اساس ويژگي هاي روان شناختي نيز رنگ مشكي، سازگارترين رنگ با حكمت و فلسفه حجاب زن به شمار مي آيد.

 خانوووووووم….شــماره بدم؟؟؟؟؟؟ خانوم  برسونمت؟؟؟؟؟؟؟ خانوم چند لحظه از وقتتو به مــــا میدی؟؟؟؟؟؟

اینها جملاتی بود که  هر روز دخترک در طول مســیر خوابگاه تا دانشگاه می شنید! بیچــاره اصـلا”‌ اهل این حرفـــــها نبود… این قضیه به شدت آزارش می داد.تا جایی که چند بار تصـــمیم گرفت بی خیــال درس و مــدرک شود و به محـــل زندگیش بازگردد.

روزی به امامزاده ی نزدیک دانشگاه رفت… شـاید می خواست گله کند از وضعیت آن شهر لعنتی….! دخترک وارد حیاط امامزاده شد…خسته… انگار فقط آمده بود گریه کند…دردش گفتنی نبود….!!!!

رفت و از روی آویز چادری برداشت و سر کرد… وارد حرم شدو کنار ضریح نشست. دیوارهای اطراف ضریح توجه دخترك را به خودش جلب كرد روی یكی از آنها این آیه از قران مجید نوشته شده بود:

در این مقاله، می خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم که: حجاب برای چیست؟ آیا حجاب، با آزادی و شرکت در امور مختلف منافات دارد؟

برای پاسخ به این سؤال باید حجاب را از نظر قرآن و به طور کلی اسلام بررسی نمود، سپس به ارتباط میان حجاب و آزادی پرداخت.

الف ـ حجاب در قرآن

واجب بودن حجاب برای زنان از ضروریات دین مبین اسلام است. واجب بودن حجاب از نظر قرآن، گفتار پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) نیز به حکم عقل و اجماع رأی فقها و علمای اسلام امری ثابت است. در قرآن، حدود چهار آیه به واجب بودن حجاب دلالت دارد. اما در مورد حفظ عفت و پاسداری از حریم آن، بیش از ده آیه در قرآن وجود دارد.

چهار آیه ای که بر وجوب حجاب برای زنان دلالت دارد عبارتند از آیه: 30 سوره نور، 59، 33 و 23 سوره احزاب، که به هر کدام اشاره می کنیم.

الف ـ آیه 30 سوره نور:

«وَ قُلْ لِلْمُؤمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ اَبْصارِهِنَّ و یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبْدینَ زِیْنَتَهُنَّ إِلا ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیُوبِهِنَّ وَ لاَ یُبْدینَ زِینَتَهُنَّ إِلاّ لِبُعُولَتِهِنَّ ...؛

ای پیامبر! به زنان باایمان بگو چشم های خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند، و دامان خویش را حفظ کنند، و زینت خود را ـ جز آن مقدار که نمایان است ـ آشکار نسازند، و (اطراف) روسری های خود را بر سینه خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشیده شود) و زینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهران شان و سایر افراد محرم شان ...». در این آیه به پنج موضوع اشاره شده است:

1ـ زنان باید دیدگان خود را از نگاه به نامحرم فرو خوابانند.

2ـ زنان باید دامن خود را از هر نوع عامل بی عفتی حفظ نمایند.

3ـ زنان باید زینت خود را جز آن مقدار که به طور قهری طبیعی است، پنهان سازند.

4ـ زنان باید روسری های خود را بر گردن و سینه بیفکنند.

ابن عباس در معنی این جمله می گوید: «یعنی زن باید مو و سینه و دور گردن و زیر گلوی خود را بپوشاند.»(1)

5ـ زنان باید زینت خود را جز برای افراد محرم آشکار نسازند.

 فلسفه حجاب از مسائل مهمی است که آگاهی از آن می تواند یکی از پایه های تحقق فرهنگ پوشش اسلامی گردد . با توجه به تلاش بدون وقفه دشمن در از بین بردن و به ابتذال کشیدن حجاب زنان مسلمان و در نتیجه حاکمیت فرهنگ سلطه بر جهان سعی شده در این تحقیق دلایل ضرورت حجاب برای زنان مسلمان از دیدگاه قرآن و اهل بیت بررسی شود تا جوابی باشد برای کسانی که شبهات سستی را بر این اصل الهی وارد می سازند .